Koopman in tandpasta

‘Joseph Sylvester, volbloedneger’ vermeldt het visitekaartje. Die tegenwoordig niet meer geaccepteerde vermelding was wel degelijk bedoeld als een aanprijzing. We zijn in Hengelo, eind jaren dertig. De lokaal bekende koopman Joseph Sylvester gebruikt het visitekaartje met de toevoeging aan zijn naam om zijn net gestarte handel in konijnenvellen een boost te geven. Tot dan toe kende men hem vooral als koopman in tandpasta, een nieuw product waarmee hij al in de jaren twintig door het land reisde en op markten aan de man bracht. Hij afficheerde ook dat hoogst opmerkelijk: ‘BABAJABA Menthol tandpasta. Het natuurgeheim van het zwarte ras.’ Dat was najaar 1923. Gekleurde mensen waren in Nederland, afgezien van Antillianen, in het straatbeeld nog een zeldzame verschijning. Sylvesters huidskleur, zijn witte tanden die daar tegen afstaken en zijn handeltje in tandpasta, hij beschouwde het als vanzelfsprekend dat hij ter promotie die combi kon maken.

Menthol was de naam van het eenmansbedrijfje dat hij oprichtte om de tandpasta aan de man te brengen. Het is ook de titel die Frank Krake gaf aan de biografie van Sylvester. Een meeslepend verhaal over een bescheiden jonge man van het Caraïbische eiland Saint Lucia die omstreeks 1920 via de Verenigde Staten, Canada en Antwerpen in Nederland arriveert. Die zijn handeltje opzet en daar iets lucratiefs van weet te maken, die met de Hengelose schoonheid Roosje trouwt en met haar een harmonieus bestaan in Twente opbouwt. Het is ook een aandoenlijk boek, omdat je voelt dat Sylvester altijd het beste wil voor de mensen, altijd de optimistisch blijft, zelfs de zonnige kant nog weet te zien wanneer hij en Roosje kort voor de Tweede Wereldoorlog besluiten te scheiden. Weliswaar alleen voor de vorm, om haar te beschermen tegen kwade bedoelingen van de Duitsers, mochten die Sylvester vanwege zijn huidskleur gevangenzetten.  

Krake leurde met het boek bij meerdere uitgevers, maar die zagen er in de vorm die het heeft niets in. Dus richtte hij Uitgeverij Achtbaan op en gaf het zelf uit. Geheel in de geest van Sylvesters ondernemingszin. Het boek werd een succes, in Twente en omstreken zelfs een bestseller. Absolute aanrader!

Frank Krake / Menthol / 312 blz / Uitgeverij Achtbaan, 2016