maandag 26 september 2011

Droomeiland

Wat doe je wanneer je je bedrijf hebt verkocht en van de opbrengst wilt gaan leven op een paradijselijk eiland voor de kust van Zanzibar, maar op het laatste moment hoort dat je vrouw een agressieve vorm van kanker heeft? Dan blijf je thuis voor haar behandeling. Om vervolgens te ontdekken dat je een heel slechte ziektekostenverzekering hebt en het grootste deel van de kosten van de behandeling voor je eigen rekening komt. Waardoor je spaarpot binnen een jaar leeg is. Dat overkomt Shepherd Knacker, een 'handyman' uit New York die zijn goed lopende bedrijf verkocht om zijn lang gekoesterde droom te realiseren.
In So Much For That geeft Lionel Shriver een onthullende inkijk in de slechte kanten van het systeem van ziektekosten in de Verenigde Staten. Dat alleen zou een weliswaar angstaanjagend maar toch wat plat verhaal hebben opgeleverd. Wat deze roman sterk maakt is dat Shriver heel overtuigend beschrijft welke reacties een ongeneeslijke kanker losmaakt bij de omgeving van de patient.
Shriver is een auteur die heftige situaties en emoties aandurft, er schrijfplezier aan lijkt te ontlenen. Dat was heel duidelijk in een vorig boek, We Need to Talk About Kevin, en ook dit boek profiteert ervan. Het onverwachte en vrolijke einde van het boek deed me denken aan een sprookje - ze leefden nog lang en gelukkig, maar in dit geval niet iedereen. Superboek.

zaterdag 17 september 2011

Chaos

De nieuwste roman van Ian McEwan gaat over alternatieve energie. De hoofdpersoon van Solar is Michael Beard, een natuurkundige die al enkele decennia geleden de Nobelprijs heeft gewonnen. Was de ontdekking waarmee hij die prijs won een illustratie van zijn briljante geest, sindsdien heeft hij nauwelijks wetenschappelijke resultaten afgeleverd. Hij reist de wereld rond om lezingen te geven en leent zijn naam tegen betaling aan projecten. Zo gaat hij ook in op een voorstel van de Engelse regering om het wetenschappelijke boegbeeld te zijn van een nieuw op te richten instituut dat zich gaat bezighouden met alternatieve energiebronnen. Een van de jonge post-docs die daar werkt probeert hem te overtuigen van de zin van het ontwikkelen van de techniek om zonlicht om te zetten in energie. Tegelijk krijgt deze jongeman een verhouding met de vrouw van Beard. Dat is het begin van een reeks soms bizarre ontwikkelingen die de roman enige vaart en spanning geven. McEwan bouwt het verhaal zo op dat in de laatste bladzijden van de roman alles bijeenkomt c.q. uit elkaar spat. Maximaal effect.
Romans van McEwan laten bij mij in toenemende mate een onbevredigd gevoel achter, ook ditmaal. De plot zit goed in elkaar en het thema is actueel. De hoofdpersonen werden voor mij echter geen mensen van vlees en bloed. In dit opzicht faalt McEwan. Het blijft allemaal te afstandelijk, te analytisch. Het middelste van de drie lange hoofstukken is een goed voorbeeld van dit probleem: er wordt te veel uitgelegd, het wordt een essay. De belangrijkste boodschap in dit deel lijkt te zijn dat het privéleven van Beard langzaam maar zeker in een chaos ontaard. Maar moet dit zo uitvoerig? De vaart verdwijnt daarmee uit het verhaal. De tijden van hoogtepunten als Atonement en Saturday zijn blijkbaar voorbij. Jammer. Bij de volgende McEwan ga ik eerst de recensies lezen voor ik beslis of ik daar mijn tijd aan ga besteden.

vrijdag 2 september 2011

Deerne

Een paar maanden geleden las ik Dienstreizen van een thuisblijver, de nieuwste bundel met autobiografische schetsen van Maarten 't Hart. Dat was de aanleiding om ook de vorige bundel te lezen, Een deerne in lokkend postuur. Persoonlijke kroniek 1999. In dit boek houdt 't Hart gedurende het jaar 1999 een dagboek bij. Daarin noteert hij de dagelijkse zaken in en om zijn huis in een polder bij Warmond. Ook schrijft hij over projecten waaraan hij werkt, in dit geval een biografie van Johann Sebastiaan Bach. Soms zijn die notities aardig, maar soms ook wat simpel. Zo maakt hij een reis naar plekken waar Bach gewoond en gewerkt heeft en komt dan ook in Weimar. Hij vindt het een aardige stad, vindt het jammer dat hij niet wat langer kan blijven, maar heeft geen behoefte aan het bekijken van musea die aan Goethe gewijd zijn, want .... Goethe beantwoordde de brieven die hij ontving van Schubert niet. En dat is onvergeeflijk. Tja....
Het aardigst zijn de wat langere essays die 't Hart aan het eind van iedere maand plaatst. Die gaan over onderwerpen als zijn ervaringen als televisiepresentator, zijn pogingen een rijbewijs te halen, het slikken van medicijnen, de geloofwaardigheid van filosofie, zijn lidmaatschap van een platenclub en het lezen van boeken en poëzie. Interessant zijn ook de verslagjes van zijn avonturen verkleed als vrouw. Eenmaal begeeft hij zich gedurende een periode van veertien dagen verkleed als vrouw onder de mensen. En is heel trots wanneer hij door een nietsvermoedende treinconducteur met 'mevrouw' wordt aangesproken.
In de serie privé-domein verwacht ik eigenlijk wel literatuur van (enig) formaat. Dat is dit wellicht niet. Maar het was wel onderhoudend