Dag van vuur

Authentiek, dat is de indruk die de vijf verhalen maken in Beppe Fenoglio’s bundel Dag van vuur. Ze spelen zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw in het heuvelachtige gebied van de streek Piëmont, daar waar de Italiaanse Alpen grenzen aan Frankrijk en Zwitserland. Ze handelen over kleine geschiedenissen: een 13-jarig meisje dat  wordt uitgehuwelijkt aan een niet veel oudere lompenboer; een man die zijn geld aan de goktafel verspeelt en zijn beste vriend meesleurt in zijn ongeluk; en een jongen die ontdekt dat niet zijn vader en moeder zijn ouders zijn, maar de dorpspastoor en de schooljuf. Mooier nog dan de locaties en de verhalen zijn de personages. Die zijn steeds met enkele zinnen neergezet, hun handelen maakt dat je ze niet snel zal vergeten.

Het openingsverhaal, Dag van vuur, is het meest indrukwekkend. In een nabijgelegen dorp, dat door slechts één heuvel wordt gescheiden van het dorp waar de verteller verblijft – een jonge jongen uit de stad die bij zijn halfoom en tante logeert – schiet een wanhopige man zijn broer, zijn neef en de pastoor dood. ‘De belangrijkste gebeurtenis vóór de Abessijnse oorlog’, zoals de jongen schrijft. De nacht erna echoot het tussen de heuvels van de vrachtwagens waarmee carabinieri worden aangevoerd, vroeg de volgende morgen beginnen die met de belegering van het huis waarin de schutter zich heeft verschanst. De jongen en zijn halfoom maken die belegering mee vanuit hun eigen dorp. Aan de schotenwisselingen proberen ze af te leiden wat er gebeurt en vullen dat aan met nieuwsflarden van dorpsgenoten die met een taxi een kijkje zijn gaan nemen. Ondertussen kom je van alles te weten over de jongen en zijn halfoom, over diens huwelijk met de tante bij wie hij onder de plak zit. Eigenlijk is dat het echte verhaal dat Fenoglio vertelt. Meesterlijk gedaan.

Ik las nooit iets van deze schrijver. Hij is in 1922 geboren in de streek waar de verhalen zich afspelen, vocht er in de oorlog bij de partizanen en werkte er daarna bij een wijnhandelaar. Hij was dus geworteld in de streek, kende de mensen en hun verhalen. Bij zijn overlijden in 1963 werd deze verhalenbundel in manuscriptvorm in zijn nalatenschap aangetroffen.

Beppe Fenoglio
Dag van vuur. Verhalen uit de familiekring
Vertaald uit het Italiaans door Frans Denissen, Karin van Ingen Schenau en Emilia Menkveld
167 blz
Serena Libri Amsterdam