Wie vrede wil ...

De rijksoverheid hamert er steeds vaker op dat we voorbereid moeten zijn op een noodsituatie. Van welke aard zo’n noodsituatie kan zijn, wordt voorlopig nog in het midden gelaten. Maar te denken valt natuurlijk aan agressie van de zijde van Rusland, waarbij essentiële functies in onze samenleving worden aangevallen en uitgeschakeld. Kijkend naar wat er nu in Oekraïne plaatsvindt ligt een aanval op de energievoorzieningen voor de hand. Dat kan een fysieke aanval zijn maar evengoed, en misschien wel waarschijnlijker, een digitale. Onlangs verscheen een handzaam boekje waarin Rob Bauer, nog niet zo lang geleden de Commandant der Strijdkrachten en vervolgens de hoogste Nederlandse militair bij de NAVO, de gevaren die we lopen helder op een rijtje zet. En aangeeft wat we zouden moeten doen om ons daartegen te wapenen, letterlijk en figuurlijk. Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden is een titel die niets aan de verbeelding overlaat. Van het lezen wordt je niet vrolijk, het is alsof we terugkeren naar de jaren van de Koude Oorlog. 

Bauer, nu niet meer verbonden aan de NAVO, reist de wereld rond om op congressen en symposia, in zijn uniform,  lezingen te houden waarin hij probeert zijn toehoorders wakker te schudden. Bewust te maken van het gevaar dat we lopen. Te laten inzien dat wij Europeanen ervan uitgaan dat wij door middel van de NAVO onze weerbaarheid goed hebben geregeld, maar dat daarop wel iets valt af te dingen. 

Bijvoorbeeld: de Europese NAVO-partners hebben jarenlang, vanuit een streven naar bezuinigingen, efficiency hoog in het vaandel gehad zonder te willen inzien dat teveel efficiency ten koste kan gaan van de effectiviteit. Daarmee beschikken de meeste Europese partners over een strijdmacht die heel wel in staat is in noodsituaties op te treden, maar in veel gevallen niet te kunnen ‘pieken’ in de mate die nodig kan zijn. Dit omdat men is voorbereid op een gemiddelde vraag, niet op een piekvraag. En die ontstaat wel op het moment dat je wordt aangevallen.

Bijvoorbeeld: de partners kopen geregeld gezamenlijk wapensystemen en ander materieel in. Maar nog te vaak worden bestellingen door een enkel land geplaatst, zonder acht te slaan op de uniformiteit van de door de NAVO verlangde standaarden. Dat kan de inzet ervan door anderen – in noodsituaties kan dat voorkomen – bemoeilijken of onmogelijk maken. 

Ook behandelt Bauer de rol van China bij een eventueel conflict, de weerbaarheid van de economie, het zekerstellen van de aanvoerlijnen van militair materieel en het opzetten van een Europese industrie daarvoor – bijvoorbeeld voor de steeds belangrijker wordende drones -,  Poetins strategie om door middel van de strijd in Oekraïne Europa militair en financieel uit te putten, de inzet door de vijand van desinformatie en natuurlijk uitgebreid wat we er zelf, beginnend bij je eigen omgeving, aan kunnen doen. 

De NAVO is ooit opgezet met als doel een oorlog te winnen voordat deze daadwerkelijk ontstaat, haalt Bauer een hoge Franse commandant aan. Het belangrijkste ‘wapen’ dat we daarbij in handen hebben is de afschrikking. Er zullen velen zijn die hier niet aan willen. Maar met een onbetrouwbare oosterbuur én alle andere mogelijke gevaren in de wereld van vandaag kunnen we onze ogen niet sluiten voor een hele reeks vernietigende gevaren.

Rob Bauer & Eleonora Russell / Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden. Een blauwdruk voor onze veiligheid / 240 blz / Nieuw Amsterdam, 2025