Een Liber Amicorum voor Maarten & Eva

‘Strijdmakkers’ noemde Maarten Biesheuvel het driemanschap dat hij vormde met Mensje van Keulen en Maarten ’t Hart. Ze debuteerden alle drie ongeveer gelijktijdig, aan het begin van de jaren zeventig. Ze waren bevriend. Maar Maarten B. zag de twee anderen ook als zijn concurrenten: ‘Keer op keer stelde hij dus innig tevreden vast dat hij wel en wij niet de P.C. Hooft-prijs hadden gekregen. Ik gunde hem die prijs van harte en hij heeft het geld goed besteed: hij kocht een graf voor Eva, zijn zus Coby en zichzelf op de mooie kleine begraafplaats bij de Zijlpoort in Leiden. Daar is hij dinsdag ook bij Eva en Coby begraven.’ Zo begint Maarten ’t Hart zijn bijdrage aan het boekje De Biezen, dat hij samen met Mensje van Keulen schreef.

Het samenstellen van dit boekje is een daad van liefde geweest, iets anders kun je het niet noemen. Het is als het publiekelijk afscheid nemen van een vriend, het voltallige lezerslegioen uitnodigen voor het bijwonen van de afscheidsdienst en het aanhoren van de toespraken. De vormgeving van Martien Frijns, diens keuze voor formaat, papier en afwerking maken het daarnaast een hebbeding. Het is een waardige afsluiting van mijn plank Biesheuvel. 

Maarten Biesheuvel sloot zijn oeuvre natuurlijk al decennia geleden af. Sindsdien schreef hij nauwelijks nog iets. De pogingen waren er wel, evenals de stoere verhalen tegen vrienden over de lijvige roman die hij onder handen had. Maar het leidde tot niets. Maartens geestesgesteldheid was daar debet aan, volgens Eva ook de lading medicijnen die hij daarvoor dagelijks moest slikken. 

Zoals de titel aangeeft, is dit boekje tevens een ode aan Eva. Maartens echtgenote, muze en in toenemende mate ook zijn mantelzorger en verpleegster. Zij schiep in Sunny Home, hun sprookjesachtige houten huisje in Leiden, een wereld waarin Maarten zich – bij tijd en wijle – veilig voelde. Zij initieerde in de jaren dat er niets uit zijn handen kwam heruitgaven van vroeger werk. Zij stierf een klein jaar eerder dan Maarten, plotsklaps, aan een beroerte. Voor hem had het leven daarna geen zin meer.

De bijdragen van Keulen en ‘t Hart zijn heel persoonlijk én heel verschillend. Keulen plundert haar dagboeken op karakteristeke en saillante passages over Maarten en Eva, ’t Hart zit op zijn praatstoel en verhaalt op de voor hem kenmerkende losse wijze anekdotes uit hun gezamenlijke leven. Tientallen foto’s uit het privé-archief van de Biezen en hun strijdmakkers zijn evenzovele herinneringen. Het boekje is de eerste uitgave van de speciaal voor dit doel opgerichte uitgeverij ‘Sunny Home’, een initiatief van Kees Schafrat, eigenaar van de Broekhuis boekhandels in Twente. Een deel van de opbrengst, tenslotte, komt ten goede aan het prijzengeld van de J.M.A. Biesheuvelprijs, de enkele jaren geleden ingestelde jaarlijkse verkiezing van de beste bundel met korte verhalen. Op die prijs was de naamgever óók uitermate trots.

Mensje van Keulen & Maarten ’t Hart / De Biezen / geredigeerd en verzorgd door Kees Schafrat en Marien Frijns / 80 blz / Uitgeverij Sunny Home