Lopen tot je erbij neervalt

Hardlopen is levensgevaarlijk. Zeker wanneer je een man van ruim zestig bent, je nooit eerder aan sport hebt gedaan en dan maar direct als doel het uitlopen van een marathon benoemt. Dat is een enkele reis hartaanval. Dit is de eerste reactie van Serenata Terpsichore wanneer haar echtgenoot Remington aan het ontbijt meedeelt dat hij gaat trainen voor de marathon. Maar ondanks haar voorzichtige tegenstand en  haar bezorgde opmerkingen over het onbesuisde tempo waarin hij zijn lichaam wil klaarstomen voor zijn heldendaad zet hij door. Hij meldt zich aan bij een hardloopclubje in hun woonplaats Hudson, upstate New York, schaft de juiste kleding en schoenen aan – in foute kleuren - en gáát ervoor. Kort ervoor heeft hij door een arbeidsconflict zijn baan verloren, dus hij heeft alle tijd.

Serenata ziet dat hij te hard van stapel loopt. Zelf heeft zij haar hele leven veel gefietst en gelopen, en werkte ze vrijwel dagelijks een trainingsprogramma af. Ze heeft een ijzeren conditie. Een zorgvuldige trainingsopbouw is voor haar heilig. Maar Remington vertrouwt op de trainingsapp voor de marathon die hij heeft ingesteld op zijn sporthorloge en denkt daar verder niet bij na.

Voor Serenata is het zuur dat de bevlieging van haar echtgenoot samenvalt met de diagnose van haar dokter dat zij versleten knieën heeft. Ze is daarmee veroordeelt tot de zijlijn, tot de rol van toeschouwer, terwijl zij wacht op nieuwe knieën. Wanneer Remington een personal trainer inhuurt die hem naar zijn volgende uitdaging moet brengen, de ontzagwekkende  triathlon MettleMan, komt daar nog het gevoel bij dat zij voor hem als partner en vrouw geen enkele waarde meer vertegenwoordigt. De trainer is nu zijn alles, zijn goeroe. Ze is op een sexy manier beeldschoon en heet Bambi.

Lionel Shriver neemt graag maatschappelijke verschijnselen als onderwerp voor haar romans. Dat was het geval bij Big Brother, dat over obesitas ging, of So Much for That, waarin het falende systeem van ziektekostenverzekeringen in de VS centraal staat. En natuurlijk haar bekendste boek, We Need to Talk About Kevin, waarin een moeder wordt gevolgd wier zoontje op zijn school in het rond is gaan schieten. Ze benadert die onderwerpen en hun ‘slachtoffers’ met een verfrissende mengeling van begrip en relativering. Ook hier is dat het geval. Sporten en een gezond lichaam hebben is in de westerse wereld verheven tot een ware cultus waarachter een industrie en daarmee groot geld schuil gaat. In de communicatie van die industrie naar de klanten is weinig plaats voor gezond verstand, maar speelt het visuele, het uiterlijk, de emotie de hoofdrol. Zo ook bij Remington en de buddies van zijn loopclubje. Bijna niemand van hen heeft een gezond lichaam als hoofddoel. Ze staren zich daarentegen blind op de prestatie waarnaar ze toewerken, in de verwachting dat dat wapenfeit hen in de ogen van hun omgeving een held zal maken. Die analyse - van Serenata - vindt bij hen vanzelfsprekend geen weerklank, ook omdat Bambi hen ten strengste afraadt over dergelijke aspecten na te denken omdat dat de prestaties ongetwijfeld nadelig zal beïnvloeden.

De MettleMan zal de sterken van de losers scheiden. En zal voor Remington en Serenata een kantelmoment blijken. Een mooi gevonden slot aan een onderhoudende, scherpe en bij vlagen geestige roman.

Lionel Shriver
The Motion of the Body Through Space
338 blz
The Borough Press

[Nederlandse editie: De weg van de meeste weerstand]