Leed verkoopt

Vincent Pek is een jonge schrijver wiens literaire productie na twee romans stokt. Hij vindt het moeilijk precies te bepalen waar dat aan ligt, maar dat het hem gewoonweg ontbreekt aan inspiratie is wel duidelijk. Hij is daarom maar op een andere manier met taal aan de slag gegaan, schrijft als copywriter wervende teksten voor bedrijven. Omdat zijn uitgever hem af en toe vraagt of er nog iets nieuws in aantocht is, begint hij aan een bundeltje korte verhalen in de hoop dat dit kortebaanwerk hem wel lukt. Wanneer hij, niet geheel ontevreden, het manuscript inlevert blijkt zijn uitgever maar over één verhaal enthousiast te zijn. Dat is een verhaal over een denkbeeldige auteur, Gregor, die wordt geplaagd door een chronische darmziekte, de ziekte van Crohn. Dat verhaal maakt indruk, sleept je mee. Dat heeft genoeg gewicht voor een hele roman. Hij zegt Vincent toe zo’n roman ongezien uit te geven.

Welke keuze heeft Vincent dan nog? Dat realiseert hij zich al tijdens het gesprek op het kantoor van de uitgeverij, waar de wanden vol hangen met posters van BN’ers die er hun autobiografieën hebben uitgegeven. Ondanks zijn twijfel zegt hij toe. Die twijfel komt voort uit het feit dat hijzelf lijdt aan de ziekte van Crohn, het zal dus een heel persoonlijk boek worden. Zijn grootste angst is zichzelf teveel bloot te geven, en zich daarmee kwetsbaar op te stellen. Want ofschoon Gregor de hoofdpersoon zal zijn, gaat de slimme lezer natuurlijk de link met Vincent zelf leggen. Dat voorkomen zal lastig zijn, zeker omdat het voor zijn uitgever – ‘voor zo’n persoonlijk werk is echt een markt’ – de kern van het marketingplan zal zijn.

Na deze opzet weet je wat je kunt verwachten: de hele santenkraam waarvan het literaire bedrijf zich bedient om literatuur in de markt te zetten, van het gesprek met de medewerkster marketing van de uitgeverij die vanuit de principes ‘leed verkoopt’ en ‘van dik hout zaagt men planken’ een plan opstelt tot en met de uitnodiging van de late-night talkshow. En die santenkraam krijg je dan ook. Dit klinkt misschien vrij negatief, maar Thomas Heerma van Voss heeft dat proces in Condities heel verrassend vorm gegeven. Voor een lezer die geniet van een doordachte structuur onder een roman, en ik ben zo’n lezer, is er veel te genieten.

Darmproblemen kiezen als onderwerp voor een roman is gedurfd, beschrijven hoe je hoofdpersoon de druk op de buik voelt  toenemen en wat er vervolgens op het nog juist op tijd bereikte toilet gebeurt op zijn minst een uitdaging. Het hele bestaan van de fictieve Gregor staat in het teken van zijn ziekte, wat natuurlijk ook geldt voor de eveneens fictieve Vincent. Alleen Heerma van Voss, de schepper van zijn beide alter ego’s, lijdt er écht aan. Een driemaal gespiegelde werkelijkheid, tot in de kleinste details zeer onderhoudend uitgewerkt.

Thomas Heerma van Voss
Condities
Luisterboek, voorgelezen door Frank Rigter
14 uur en 16 minuten
Das Mag / Storytel