De vader van Arno Geiger woont in een door hemzelf gebouwd huis in een dorpje in Voralberg. De lucht is er schoon, het uitzicht op de bergen indrukwekkend en heel in de verte kan hij bij helder weer de schittering van de Bodensee zien. Hij woont daar al zijn hele leven, sinds hij kort na de oorlog na een wekenlange, barre voettocht door Russisch gebied terugkeerde is hij er nooit meer weggegaan. Hij was er in dienst van de gemeente, kende er iedereen en iedereen kende hem. En toch, wanneer Geiger na een dag mantelzorg in de keuken wat aantekeningen maakt, lezen we het volgende:
"Dan komt hij naar mij toe, in de keuken, en doet alsof hij toekijkt hoe ik zit te schrijven. Maar vanuit mijn ooghoeken merk ik dat hij hulp van mij verwacht.
Ga je niet een beetje tv-kijken?, vraag ik.
Wat schiet ik daarmee op?
Nou ja, wat ontspanning.
Ik ga liever naar huis.
Je bent thuis.
Waar zijn we dan?
Ik noem straat en huisnummer.
Nou, ik kan hier nooit vaak geweest zijn.
Je hebt het huis aan het einde van de jaren vijftig gebouwd en sindsdien woon je hier.
Hij vertrekt zijn gezicht. De informatie die hij zojuist gekregen heeft, lijkt hem niet tevreden te stellen. Hij krabt in zijn hals: Ik geloof je, maar niet zonder meer. En nu wil ik naar huis.”
Het duurde even voor de kinderen van de oude Geiger doorhadden dat hun vader leed aan beginnende dementie. Hij was altijd een uitgesproken man geweest, die precies deed waar hij zin in had en het vooral op zijn manier deed. Dus in het begin, toen dat soort gedrag wat heftiger leek te worden, meenden zij dat dit een ouderdomsdingetje was.
Een langzame vorm van dementie kan jaren aanslepen, begrijp ik nu. Een zware last voor iedereen. Geiger woont in Wenen, en spreekt met zijn broers en zussen af dat zijn aandeel in de zorg gaat bestaan uit regelmatige logeerpartijen bij zijn vader. Voor zijn planning het handigst, maar het biedt ook de gelegenheid zijn vader in wat meer rust mee te maken en te doorgronden wat dementie nu doet met de patiënt. En met hemzelf. Want al snel besluit hij zijn indrukken op te schrijven. Hij is tenslotte schrijver.
De oude koning in zijn rijk is een integere, verstilde neerslag van het contact met zijn vader in de jaren van diens gestage achteruitgang. De titel, die een beeld oproept van het zich tergtrekken op het vertrouwde, is mooi gevonden en passend voor de situatie. In het Duits is ie zelfs nog iets mooier.
Arno Geiger / De oude koning in zijn rijk / Vertaald uit het Duits (Der alte König in seinem Exil) door W. Hansen / 189 blz / De Bezige Bij, 2012