Een eenzijdige faxwisseling

Hoe noem je een briefwisseling die slechts bestaat uit de brieven van één van de correspondenten? Een briefwisseling die nooit ‘compleet’ had kunnen zijn omdat de geadresseerde geen enkele brief heeft beantwoord? Zo’n eenzijdige correspondentie bevat De kennismaking. Faxen aan Ger van Nicolien Mizee. Vanaf 4 augustus 1994 schrijft zij met grote regelmaat brieven – van korte tot heel lange – aan ene Ger. De man die zij ontmoette toen zij een cursus scenarioschrijven volgde. Hij was de docent, maar zou uitgroeien tot haar leidsman, zoals al in haar eerste brief duidelijk wordt: ‘Je lijkt soms zozeer een verzameling afgeronde theorieën, dat ik me weleens afvraag of je menselijk bent. Ik kreeg even hoop toen ik je twee speculaasjes zag eten, maar nam aan dat je research aan het doen was voor een nieuw scenario. […] Je evident aanwezige hartstocht richt zich geheel en al op het werk, en daar voor mij gedrevenheid tot het werk de enige niet-beschamende menselijke eigenschap is, ben ik je als een soort ijsheilige gaan beschouwen […]’.

Die eerste brief is het begin van een jarenlange reeks. Dit eerste deel, De kennismaking. Faxen aan Ger bevat de brieven tot in juli 1997. Al snel gaat Mizee ertoe over de geprinte brieven per fax aan Ger te sturen. Ondanks smeekbedes van haar kant schijft hij nooit terug, ofschoon ze elkaar wel eens schijnen te ontmoeten. 

Toen dit boek een jaar of vijf geleden verscheen, heb ik er in de boekhandel meermaals mee in mijn handen gestaan. Maar het leek me niet leuk genoeg, misschien zelfs wel wat flauw, dus ik kocht het niet. Inmiddels is deel vijf verschenen en zijn de recensies over het algemeen heel positief tot jubelend. En omdat ik nu toch veel meer tijd heb, heb ik het eerste deel maar eens gelezen. Dat viel niet tegen.

Maatschappelijk dreigt Mizee - in ieder geval de schrijfster van de faxen, ze is begin dertig - ten tijde van het begin van de briefwisseling enigszins tussen wal en schip te belanden. Een baan kan zij geestelijk niet aan, met de schrijverij wil het niet erg lukken, het model zitten voor kunstclubjes levert hoogstens een zakcentje op en de sociale dienst toont weinig begrip voor haar problemen. Na aftrek van de vaste lasten blijft er van haar uitkering maar heel weinig over: haar dagelijkse budget bedraagt ongeveer zestien gulden. Ger mag dan haar Meester zijn, op mannen valt zij niet – al wil zij heel graag, een vaak geuite wens in de faxen, de blote buik van Ger eens op haar gemak bevoelen. Haar relaties met vrouwen verlopen wat moeizaam. Zij doet op haar manier haar best om sociale contacten te onderhouden. De verslagjes van de dansles voor lesbiennes die ze met haar vriendin bezoekt zijn kostelijk.

Het boek pretendeert niets, de opzet is heel ongewoon en Mizee komt meestentijds over als een ijskonijn. Maar de ronduit geestige momenten en situaties, die talrijk zijn, kunnen toch een zekere onderliggende tragiek niet verhullen. En dat is, voor een autobiografisch boek, een mooie combinatie. En Ger? Die bestaat echt. Ger Beukenkamp, scenarioschrijver.

Nicolien Mizee / De kennismaking. Faxen aan Ger / 393 blz / Uitgeverij Van Oorschot, 2017