dinsdag 4 augustus 2020

Murakami geïllustreerd

Als lezer van Haruki Murakami ben je het gewend: gebeurtenissen en situaties die iedere band met de alledaagse werkelijkheid hebben verloren, die zich lijken af te spelen in een universum dat parallel aan het onze bestaat. Het is verslavend, die wereld. De tekst prikkelt je fantasie, om je te kunnen voorstellen wat de schrijver voor ogen heeft moet je zelf aan het werk om dat ‘zichtbaar’ te krijgen. In 2014 had Murakami’s Amerikaanse uitgever, Alfred A. Knopf, het lumineuze idee om een eerder in het Japans verschenen kort verhaal uit te brengen in een geïllustreerde versie. Dat kleine boekje werd een juweeltje. In The Strange Library zijn tekst en beeld gelijkwaardig aan elkaar. De bekende boekvormgever Chip Kidd, zelf een liefhebber van Murakami’s werk, is helemaal los gegaan. Voor de tekst koos hij een groot formaat schrijfmachineletter, de paginagrote illustraties tonen de invloed van hedendaagse Japanse pop-art maar ook meer traditionele technieken als origami. 

Het verhaal is uiterst simpel, haast kaal. Een jongeman vraagt bij zijn bezoek aan de openbare bibliotheek om boeken over belastinginning in het Ottomaanse rijk. Hij wordt daarvoor verwezen naar kamer 107, een vertrekje in de diepste krochten van het gebouw. Daar treft hij een oude man aan, die drie boeken voor hem opzoekt en hem meeneemt naar de leeskamer. Na een eindeloos lijkende tocht die hem steeds dieper in de kelders onder het gebouw voert, wordt hij opgesloten in een cel met de opdracht in een maand de inhoud van de drie boeken uit zijn hoofd te leren. Het vreemdste deel van de geschiedenis moet zich dan nog openbaren, maar die hier onthullen zou zonde zijn. Er komt in ieder geval wél een beeldschoon meisje in voor waar je dwars doorheen kan kijken, een cipier in schaapsvacht en maaltijden met tongstrelende gerechten. Vintage Murakami, dus.

In deze uitvoering is het verhaal een kijk- en leeservaring, de combinatie geeft het boek een hoogst opmerkelijke look and feel. Onthult dit concept ook iets fundamenteels over Murakami als schrijver? Over zijn inspiratiebronnen? Je zou dat wel willen aannemen, maar dat zou aan dit grapje wellicht teveel gewicht verlenen. Laten we het erop houden dat ik nog nooit tijdens het lezen van een literair verhaal zo vaak een boek liefdevol heb geaaid. In ieder geval een hebbeding, dus.

Haruki Murakami
The Strange Library
Vertaald uit het Japans door Ted Goossen
Met illustraties door Chip Kidd
96 blz
Alfred A. Knopf