Vergane glorie

Midden in de nacht hoort Alfred Busi, componist en zanger van romantische liedjes, gerommel op zijn binnenplaats, bij de vuilnisbakken. Wanneer hij gaat kijken wordt hij aangevallen door iets dat al snel de benen neemt. Wat het was? Een kat, hond of iets groters? Was het een kind, een mens? Busi heeft het niet kunnen zien. Om de bijtwonden aan zijn hand te laten verzorgen belt hij de zus van zijn kort daarvoor overleden vrouw. Haar komst brengt bij Busi een stroom herinneringen op gang. Aan hun korte ‘fling’ voordat hij met haar zus trouwde. Aan het leven dat hij en zijn vrouw hadden in het grote huis aan de boulevard in een badplaatsje.  Aan zijn loopbaan, die zich duidelijk in haar nadagen bevindt.  Daarmee heeft  Jim Crace alle facetten van zijn recente roman The Melody in stelling gebracht. Wanneer het verhaal zich afspeelt laat hij in het midden. Zijn het de vroege jaren vijftig? Ook de locatie is niet van belang voor hem. Is het Brighton?

Dat je als lezer in het ongewisse blijft over dergelijke details is bij Crace niet ongewoon. Ook in zijn meest succesvolle roman, Harvest (2013), dat in een kleine nederzetting tijdens de late middeleeuwen speelt, is hij daar niet duidelijk over. Het is alsof hij daarmee wil laten zien dat zijn verhalen zich waar dan ook en op ieder gegeven moment kunnen afspelen. Tijd en ruimte zijn ondergeschikt aan het thema. In Harvest ging het om een omslag van traditionele landbouw naar de productie van wol, en de sociale gevolgen daarvan. Centraal in The Melody staan het ouder worden,  het langzaam door de tijd ingehaald raken en oude liefdes. Onze houding tegenover drop-outs zou je een subplot kunnen noemen.

Het verhaal van de aanval op Busi gaat een eigen leven leiden. De lokale pers gebruikt het in een oproep om voor eens en altijd af te rekenen met de grote groep daklozen die in een bosgebied net buiten het plaatsje verblijven en bij nacht de straten onveilig maken. Een houthandelaar en projectontwikkelaar – een jonge neef van Busi -  probeert de oude zanger voor zijn karretje te spannen in een poging het bos te kappen en daarvoor in de plaats luxe appartementen neer te zetten. De zoveelste modernisering die ten koste gaat van de sfeervolle badplaats van weleer, Busi's wereld.

Busi ondergaat dit alles gelaten, zich eraan onttrekkend met zijn huis als schuilplaats. Een man tegen de rest van de wereld. En die man beziet de ontwikkelingen als een toeschouwer in de bioscoop de film ondergaat. Een film waarin hij zelf een rol speelt, zich afvragend wat zijn tekst moet zijn.

Jim Crace
The Melody
276 blz
Picador