Veel in
Aan mij heb je niks van
Gerbrand Bakker is min of meer hetzelfde als in de eerdere drie delen
privé-domein, maar veel is ook nieuw. Vertrouwd is de tweedeling in zijn dagelijkse leven, waarbij hij afwisselend in Amsterdam en in zijn buitenhuis in de Eifel woont. Vertrouwd is eveneens zijn bestaan als schrijver, met de optredens op festivals in binnen- en buitenland en de inkijkjes in zijn vrijwel dagelijkse literaire productie. Ook wat Bakker het ‘haakje’ noemt, de rode draad die ieder van zijn eerdere autobiografische boeken –
Jasper en zijn knecht,
Knecht, alleen en
Moeder, na vader - kenschetst is er weer. Maar juist die haakjes is het wat ieder van die boeken van elkaar onderscheidt. Ditmaal is het de verdrinkingsdood van zijn tweejarige broertje Ariën, in de zomer van 1969. Een gebeurtenis die voor Bakker meer dan een halve eeuw latent aanwezig is geweest, en die door een vraag tijdens een interview opeens boven komt drijven. Het is knap hoe Bakker, schijnbaar achteloos, dat zo lang verborgen stukje leven gaandeweg de motor van het verhaal laat worden. Hoe hij graaft om de details van het drama boven water te krijgen, op een moment dat zijn moeder door beginnende dementie haar grip op haar leven juist verliest. En haar zoon dus niets aan haar heeft.
In de NRC besprak Thomas de Veen Aan mij heb je niks in een duo-recensie met het zevende faxenboek van Nicolien Mizee, De pech, de zwaarheid en het zweven. Een lofzang op twee geslaagde vormen van autobiografische literatuur. Maar in die reeks van Mizee ben ik al tweemaal gestruikeld. Hoe speels ze ook is, ook mijn derde poging om deel vijf – ik loop achter – uit te lezen is me niet gelukt. Waar dat aan ligt? Geen flauw idee. Of misschien toch wel … De faxenreeks ervaar ik hoe langer hoe meer als een ietwat te gemáákt concept, terwijl Bakker voor mij meer zichzelf is, authentieker overkomt. En dat lijkt me voor een autobiografie toch een basisvoorwaarde.
Ook Bakker laat zich met enige regelmaat strikken voor een boekbespreking. Ik citeer: '
In de tussentijd heb ik ook alweer deel 4 van de Voskuil-dagboeken besproken voor Trouw. Zo langzamerhand wordt dat steeds lastiger, want ja: het is steeds maar meer van hetzelfde, ergens. Niet dat ik dat erg vind, integendeel, ik ben gek op hetzelfde, boven naast het bed ligt het nieuwe faxenboek van Nicolien Mizee, daar kan ik ook oneindig in lezen.'
Gerbrand Bakker / Aan mij heb je niks / privé-domein 334 / De Arbeiderspers, 2025
