De basis op Oasis lijkt op een groot uitgevallen vliegveldterminal, compleet met enorme glazen wanden en muzak. Binnen heerst een aangenaam klimaat, daarbuiten zorgen frequente hoosbuien voor een hoge luchtvochtigheid zodat je continue het gevoel hebt je in het water te bevinden. Oasis heeft een kaal, onaantrekkelijk landschap. Vanzelfsprekend zijn er geen wegen, wat iedere reis een oefening in navigatie maakt. De nachten duren er drie etmalen.
Tot dit punt heeft het boek veel weg van een gemiddelde sciencefictionroman, waarin de nadruk ligt op een combinatie van verbluffende technische mogelijkheden en spannende verwikkelingen. Zodra Peter enigszins is gesetteld op Oasis en heeft kennisgemaakt met zijn collega’s, de basis en het omringende landschap, brengt Faber lagen aan die het verhaal diepgang verlenen.
De belangrijkste daarvan is Peters werk als pastor. Hij is dat niet voor de bemanning van de basis, maar voor een gemeenschap van de oorspronkelijke bewoners van Oasis. Dat zijn wezens die iets kleiner zijn dan de gemiddelde mens, een min of meer vergelijkbare bouw hebben en een hoofd dat ‘resembled a placenta with two foetuses’. Maar al snel ziet Peter dat niet meer. De reden daarvoor is dat de Oasans blij zijn met zijn komst, omdat ze graag onderwezen willen worden uit het ‘Book of Strange New Things’, zoals zij de Bijbel noemen. Voor hen is hij in die zin een hedendaagse missionaris. Ze spreken een uiterst ongewone taal, dus Peter moet ook leren om op andere wijzen met ze te communiceren. Ze accepteren de manier waarop hij met ze omgaat, het hoogtepunt van de relatie is het onder zijn leiding bouwen van een kerkje. Een rafelrandje vormen de berichten die hij af en toe hoort over zijn voorganger, die in het landschap is verdwenen zonder een spoor achter te laten ...
Afstanden doen iets met je, en afstanden in het heelal zijn zowel fysieke als mentale afstanden. Als je zo onmetelijk ver van huis bent, wordt die nieuwe plek ook snel je nieuwe huis. Op Oasis voelt Peter zich op zijn plaats. Het ongewoon grote vertrouwen dat de bevolking in hem stelt als pastor geeft hem veel voldoening. Zijn aanwezigheid betekent iets, zo simpel is dat. De relatie met zijn echtgenote daarentegen ontwikkelt zich minder positief. Van tijd tot tijd mailt hij met haar via een speciale service. Zij komt met verontrustende berichten over natuurrampen, politieke en sociale onrust en tekorten aan levensmiddelen en energie. De maatschappelijke structuur op aarde lijkt het te begeven. Ofschoon hij zielsveel van haar houdt, raken die berichten hem gaandeweg minder. Hij realiseert zich dat, maar wat kan hij eraan doen?
De roman heeft trekken van een psychologische roman en een ideeënroman. Faber wil ons middels zijn personages en hun lotgevallen iets aanreiken. Voor mijn gevoel probeert hij dat te bereiken via een spiegeling. Voor de Oasans is de Bijbel, een van de oudste en meest invloedrijke boeken uit ónze cultuur, een boek vol verrassende nieuwe inzichten. Met zijn roman spiegelt hij die situatie. Met The Book of Strange New Things maakt hij voor ons inzichtelijk met welke problemen wij geconfronteerd kunnen worden wanneer we, ter redding van onze cultuur of zelfs ons bestaan, op buitenaardse plekken moeten gaan leven. Hij doet dat sprankelend, en met onvergetelijke beelden. Ik heb het boek verslonden. Maar wellicht is het voor ons aantrekkelijker om zo’n situatie toch maar te vermijden.
Michael Faber
The Book Of Strange New Things (2014)
586 blz
Canongate
[Nederlandse editie: Het boek van wonderlijke nieuwe dingen]
Geen opmerkingen:
Nieuwe opmerkingen zijn niet toegestaan.