Debuteren op je 79ste

Eric Schneider is een begenadigd acteur. Daarnaast is hij regisseur, toneelschrijver en beeldend kunstenaar. En nu heeft hij ook zijn debuut gemaakt als auteur. Van twee lange verhalen, gebundeld onder de titel Een tropische herinnering. Beide verhalen lijken geïnspireerd door persoonlijke ervaringen. Het eerste en langste gaat over een gebeurtenis in Nederlands-Indië, het tweede over een oudere acteur die aan de kant dreigt te worden gezet. Als schrijver sluit Schneider aan bij een familietraditie: zijn broer is de in 2011 overleden auteur Carel Johannes Schneider, beter bekend onder zijn pseudoniem F. Springer.
Het verhaal De beige man gaat over Ferdy Aronius, een al wat oudere Nederlandse diplomaat die ieder jaar omstreeks 6 augustus naar Nederland reist om te 'vieren' dat de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki een einde maakten aan de oorlog in Nederlands-Indië en hij en zijn familie werden vrijgelaten uit de jappenkampen. Hij viert dat feit met zijn moeder en met Mees Stork, een oude huisvriend en eigenaar van het Hotel Hoogduin waar ze altijd bijeenkomen. Ditmaal zal de reünie voor het laatst plaatsvinden. Niet omdat dit zo is afgesproken, maar omdat de omstandigheden zullen wijzigen. Hotel Hoogduin is door Mees Stork verkocht aan zijn voormalige Indonesische bediende Boelie Kamidjojo, de 'beige man', die het laat verbouwen tot Hotel Nieuw Buitenzorg. Bovendien zal deze reünie eindigen met een ontluisterende bekentenis die de relatie tussen de drie mensen voorgoed zal veranderen.
Schneider bouwt in dit verhaal de spanning mooi op. Vanaf het begin voel je als lezer dat er een geheim is waarvan de drie personages op de hoogte schijnen te zijn. Een geheim dat te maken heeft met de gewelddadige dood van Dieudonné, de oudere broer van Ferdy, eind 1945. Maar het duurt lang - aankomst, acclimatiseren, aperitief én diner - voordat de stemming zodanig is dat Ferdy voor het eerst in al die jaren zijn ooggetuigenverslag van de gebeurtenissen geeft. En dan blijkt dit voor zijn moeder en voor Mees Stork een volstrekt nieuwe en zeer schokkende versie te zijn. Waaraan ze door hun eigen gedrag medeschuldig zijn.
In het verhaal Firs.Een epiloog beleven we een doorwaakte nacht met een oudere toneelspeler. Die avond is hij lichtgewond geraakt toen de bus waarin hij met het toneelgezelschap na de voorstelling van Tsjechov's De Kersentuin naar huis reed een overstekend hert raakte en sterk moest remmen. Eenmaal thuis kan hij niet slapen en overdenkt hij zijn leven: tachtig jaar oud, nog steeds op pad als toneelspeler van kleine rollen - Firs is in De Kersentuin een bediende - en een echtgenote die dementeert. Ook belt midden in de nacht de regisseur op om hem te informeren dat hij naar een vervanger voor zijn rol op zoek gaat omdat hij niet wil wachten tot hij is hersteld. Kortom: een nacht waarin de totale ontluistering van een leven zichtbaar wordt. Schneider verwerkte deze thematiek eerder in het door hemzelf geschreven toneelstuk Nocturne. Een bittere komedie waarmee hij in 2009 langs de theaters trok. Ik zag deze voorstelling in Den Haag en was toen ook onder de indruk van Schneiders vermogen de belevingswereld van een oude acteur op te roepen.
Debuteren als auteur op je 79ste komt vrij zelden voor, denk ik. Maar in dit geval is het beslist 'beter laat dan nooit.' Gebruikmakend van zijn Indische wortels én een lang leven als acteur schreef Schneider twee mooie verhalen.