De Griekse mythen volgens Fry

De mythologie van de Griekse Oudheid heeft voor veel mensen niet bepaald een sprankelend imago. De verhalen over goden en titanen bereiken sowieso maar een kleine groep, mede omdat in het onderwijs uitsluitend leerlingen van het atheneum en het gymnasium er grondig mee kennismaken. Het eerste is onterecht, het tweede is jammer, zoals je na lezing van Mythos. The Greek Myths Retold van Stephen Fry mag vaststellen. De meeslepende wijze waarop hij de verhalen brengt maakt het boek een pageturner. Ik luisterde het boek, door Fry zelf in ruim vijftien uur voorgelezen. Daarmee onderga je ook zijn energie, enthousiasme en typisch Fry-achtige terzijdes en understatement. Dat is een bijzondere ervaring.

‘I picked up a book called 'Tales from Ancient Greece' when I was quite small.’ De betoverende wereld die zich toen voor hem opende is hem sindsdien blijven fascineren. Dat hij ermee in aanraking kwam toen hij qua kennis nog min of meer een onbeschreven blad was, vormt ook bij deze nieuwe vertelling zijn uitgangspunt. In een nawoord zegt hij dat je geen academische of intellectuele achtergrondkennis hoeft te hebben om naar deze geschiedenissen te luisteren, want ze beginnen immers met een leeg universum.

In datzelfde nawoord benadrukt hij dat hij de mythen opnieuw vertelt, maar ze níet analyseert of interpreteert. Het gaat hem in de eerste plaats om het opnieuw beleven van het unieke verschijnsel, dat op veel plaatsen zichtbaar of ietwat versluierd nog voortleeft in onze hedendaagse cultuur en gedachtenwereld. Dat hij tussen de regels door wel interessante dwarsverbanden legt, of de verhalen naar het nu trekt, of de namen van goden linkt aan hedendaagse termen kon hij waarschijnlijk niet nalaten. Wat zijn vertelling trouwens wel een meerwaarde geeft. Dat geldt ook voor het beknopt toelichten van de context waarin de mythen konden ontstaan. Daarmee valt het geheel voor de ‘nieuwkomers’ enigszins in een bedding.

Maar los van deze overwegingen en opmerkingen zijn daar natuurlijk gewoon de verhalen om van te genieten. Een mooi voorbeeld is dat van Kronos, de jongste van de titanen. Omdat aan hem was voorspeld dat een van zijn kinderen de macht van hem zou overnemen, at hij zijn eerste vijf kinderen direct na de geboorte met huid en haar op. Pas toen Rhea, zijn echtgenote, in verwachting was van haar zesde kind verzon zij een list om dat te voorkomen. Dat zesde kind, die ze Zeus zou noemen, overleefde en groeide uit tot de oppergod. Wanneer Fry Kronos karakteriseert doet hij dat onnavolgbaar:  ‘He was darkly handsome, certainly and yes, he was moody. Had Kronos the examples to go by, he would perhaps have identified with Hamlet at his most introspective […] yet there was something of a Macbeth in him too and more than a little Hannibal Lecter, as we shall see …. .’
Je blijft doorluisteren.

Stephen Fry
Mythos. The Greek Myths Retold
Luisterboek, voorgelezen door de auteur
15 uur en 25 minuten
Penguin / via Storytel