Op vakantie om je huwelijk te redden

Vastgeroest zijn in je relatie. Veel mensen zullen zich in die situatie bevinden. Maar hoeveel daarvan beseffen dat ook? Douglas Petersen in ieder geval niet. Hij is 54, werkt als manager in de biochemie, is getrouwd met Connie en is vader van een zoon van zeventien, Albie. Douglas is zoals de meesten van ons redelijk tevreden met het leven. Hij doet zijn werk met plezier, zijn huwelijksleven is stabiel en hij is met zijn gezin kortgeleden verhuisd van een te klein appartement in Londen naar een riant vrijstaand huis in een dorp bij Oxford. Op een nacht maakt Connie hem wakker. En deelt de slaperige Douglas mee dat zij geen toekomst meer ziet in hun relatie. Dat zij wil scheiden zodra hun zoon na de zomer het huis heeft verlaten om te gaan studeren.

Voor die zomer is de vakantie al gepland. Op initiatief van Connie zullen ze een reis maken langs Europese steden: Parijs, Amsterdam, München, Verona, Venetië, Florence, Rome, Napels. De reis is een geschenk voor Albie, een Grand Tour zoals ook welgestelde jongemannen in de achttiende eeuw die aan het einde van hun opleiding ondernamen. Voor de kunstminnende Connie wordt het vooral een weerzien met oude bekenden, voor man en zoon is het meeste nieuw. Douglas ziet de reis als de perfecte gelegenheid om Connie voor zich terug te winnen.

Albie stapt niet helemaal vrijwillig in de trein naar Parijs. Het vooruitzicht dat hij vier weken lang met zijn ouders historische gebouwen gaat bekijken en in stoffige musea de oude meesters moet bewonderen maakt hem wat opstandig. Al na de eerste dag in Parijs gaat hij een middag alleen op stap, met zijn gitaar op de rug. Om 's avonds laat terug te keren in gezelschap van Cat, een jonge straatmuzikante uit Nieuw-Zeeland. Albie is hopeloos verliefd op haar. Wanneer Douglas, Connie en Albie enkele dagen later in Amsterdam zijn duikt Cat daar ook op. Gitaarspeler en accordeoniste lijken onafscheidelijk.

De Grand Tour wordt een onvergetelijke reis, al wordt niet de gehele geplande route gevolgd en maakt niet iedereen steeds deel uit van het gezelschap. Ook gaat het al snel niet meer in de eerste plaats om de bezienswaardigheden. Het wordt meer een Grand Tour langs twintig jaar huwelijksleven en de relatie tussen vader, moeder en zoon. Vooral Douglas wordt naarmate de reis vordert - en gaandeweg ontspoort - geconfronteerd met zijn houding als vader. Een houding die vaak was gebaseerd op zenden, niet zozeer op ontvangen.

Met Us schreef David Nicholls een bewonderenswaardige roman over een relatie. Op de eerste bladzijde informeert Connie haar man dat ze hem wil verlaten omdat hun huwelijk opgebruikt is. Ruim vierhonderd bladzijden later weet je hoeveel ze voor elkaar hebben gevoeld en nóg voelen. Heb je de tedere, mooie momenten van hun relatie meegemaakt, maar ook de mindere. Begrijp je dat haar mededeling midden in de nacht een enorme beslissing voor haar was, maar tegelijkertijd onontkoombaar. En dat die mededeling voor Douglas als een bominslag kwam, volkomen onverwacht. Voor hem begint het proces van terugkijken en analyseren pas op dat moment.

Luchtig schrijven over serieuze onderwerpen is een gave die Nicholls bezit. Daarbij hanteert hij een onderkoelde, heldere en beknopte schrijfstijl, met soms een licht ironische ondertoon. De taal lijkt eenvoudig, de zeggingskracht is groot. Wat Connie en Douglas overkomt stijgt dan uit boven het persoonlijke, wordt universeler. De dialogen zijn sprankelend en verraden Nicholls’ ervaring als scriptschrijver voor Engelse sitcoms als Cold Feet. De keuze voor de Grand Tour als structuur van het verhaal werkt uitstekend: het haalt de hoofdpersonen fysiek en mentaal uit hun vertrouwde omgeving én het biedt een afwisselend decor. Dat laatste is een beetje als bij de televisiebeelden van de Tour de France: je kijkt voor de wedstrijd, maar zonder het prachtige landschap zou het zeker minder leuk zijn.

Komt het goed, wil je dan weten. Tja ....., wat is 'goed' in een situatie als deze? Ook dat is een inzicht dat Connie en Douglas uiteindelijk verwerven. De afloop is welbeschouwd zoals die moet zijn: wijs. Je accepteert die omdat de auteur je uren leesgenot heeft bezorgd, tot op de laatste bladzijde.