maandag 6 januari 2025

Aan de Sloterplas

Ten tijde van de pandemie bedachten ze bij Uitgeverij Van Oorschot iets slims. Ze vroegen auteurs om een tekst over een wandeling. Dat was indertijd maandenlang het enige ‘uitje’ dat was geoorloofd, en zo’n beetje iedereen ging er dagelijks wel even uit. Dus inspiratie opdoen voor zo’n verhaaltje was ook voor de auteurs een eitje. Die verhalen werden onder de serietitel Terloops uitgegeven als een boekje van zo’n tachtig bladzijden, hardcover, met een beeldschone illustratie op het omslag én kleiner dan een pocket. Het mag duidelijk zijn, ik heb het over een hebbeding. Voor de prijs,  € 13.50, hoefde je het niet te laten. De reeks ging vroeg in 2021 van start, en de boekjes werden al snel gevolgd door een luisterversie. Opnieuw heel slim van de uitgever. Met een duur van 60 à 80 minuten waren ze ideaal om tijdens een wandeling te beluisteren. 

Ik las de boekjes met genoegen, ook toen de reeks na afloop van corona werd voortgezet. En inderdaad, de uniforme uitvoering maakt dat de boekjes, netjes op een rij in de kast, er oogstrelend uitzien. Aan de luisterversie dacht ik niet meer. Tot ik enkele weken geleden ontdekte dat die ook in het aanbod van mijn luisterboekenabonnement was opgenomen. De hele reeks! En hoewel ik tijdens het wandelen liever naar dikke romans luister, ben ik dat toch eens gaan afwisselen met de wandelboekjes. Bevalt prima.

Een van de vroegst verscheen deeltjes in de reeks is De Om, geschreven door Willem Jan Otten. Hij maakt het grootste deel van zijn leven al een dagelijkse wandeling en is daarmee doorgegaan toen hij en zijn echtgenote, de schrijfster Vonne van der Meer, zo´n twaalf jaar eerder in Slotermeer kwamen wonen. Ze hebben een appartement op de twaalfde verdieping van een van de grote woonblokken pal aan de Sloterplas, met een riant uitzicht over het water en het omringende park. Vanuit zijn werkkamer kan Otten de hele route van zijn dagelijkse ommetje overzien, langs de oever van de plas.  Die is 2 kilometer lang, zijn wandeling duurt een kleine anderhalf uur.  

Otten moet voor deze reeks de ideale schrijver zijn, vermoedelijk precies degene die de bedenkers van Terloops voor ogen hadden. Hij beschrijft niet alleen wat hij ziet, zodat je als het ware met hem meeloopt, maar ook wat de ommegang met hem doet, de associaties die hij onderweg heeft, de mensen die hij tegenkomt, wat hij van die mensen vindt Zijn wandeling voor dit boekje valt op 2 november 2020 - of althans, daar situeert hij die. Hij loopt die dag alleen, Vonne loopt niet met hem mee. Wanneer ze eens tegelijk gaan wandelen - niet heel vaak - gaan ze meestal niet samen maar wandelt de een linksom, de ander rechtsom. Halverwege komen ze elkaar dan tegen en zeggen ze iets grappigs bijvoorbeeld ‘Mevrouw van der Meer, I presume?'

We komen van alles te weten. Bijvoorbeeld over de plas en de woonwijk, uitgegraven en aangelegd tussen 1948 en 1956 naar een ontwerp van de stedebouwkundige Cornelis van Eesteren. Plas en het uitgestrekte park zijn bedacht als een groene long te midden van de Westelijke Tuinsteden. Maar ook dat Otten - op latere leeftijd katholiek geworden - al enige tijd met een groepje vrienden de werken van de Heilige Theresia van Avila leest en dat ze besloten om juist vandaag te zwijgen. Waaraan Otten slechts gedeeltelijk deelneemt, omdat hij in de ochtend met zijn stokdove moeder naar het ziekenhuis moest. En zwijgen is lastig wanneer je moeder je alleen verstaat wanneer je de woorden op vol vermogen in haar oor tettert. Maar nu, tijdens de wandeling, zwijgt hij. Zoals altijd.

Willem Jan Otten / De Om. Een wandeling. Van Oorschot ‘Terloops’ / Luisterboek, voorgelezen door Bart Oomen / 1 uur en 23 minuten / Van Oorschot, 2021