woensdag 2 september 2020

Een zeeleven

De Noorse antropoloog Thor Heyerdahl ondernam vanaf de tweede helft van de jaren veertig een handvol reizen over de oceanen in zelfgebouwde vaartuigen. De Kon-Tiki en de Ra I en Ra II zoals die schepen heetten, waren gebouwd naar model van dergelijke vaartuigen die ooit gebruikt werden door de Inca’s en de oude Egyptenaren. Voor ons gevoel zijn het fragiele constructies, maar Heyerdahl wist wat hij deed. En wilde als wetenschapper een theorie bewijzen, dan durf je wel een risico te nemen. Het echtpaar Michael en Juliet, de hoofdpersonen in de roman Overstag van de Amerikaanse schrijfster Amity Gaige, gedraagt zich veel roekelozer. Zij kiezen weliswaar het sop in een modern zeiljacht, 44 voet lang en voorzien van de modernste navigatietechniek per sateliet, maar zij kan niet zeilen en hij heeft er alleen wat ervaring mee op het Eriemeer, in de kleine zeilboot van zijn vader. Bovendien nemen zij hun twee kinderen van 7 en 2 mee. Hun plan is een reis om de wereld, maar verder dan het Caraïbisch gebied zullen ze niet komen. Ook daar kan het spoken.

Een avonturenroman is Overstag niet, zoals het ook geen relatieroman is. Maar beide genres spelen wel een rol. Je zou kunnen stellen dat de reis voor Michael meer een avontuur is, terwijl het voor Juliet een loutering zal blijken die haar meer inzicht geeft in hun relatie.  

Michael werkt als CFO bij een groot bedrijf, maar ervaart zijn grijze Armani kostuums als een dwangbuis. Juliet is al jaren bezig te promoveren op een dichter die omstreeks het midden van de twintigste eeuw publiceerde, maar heeft zojuist haar zoveelste deadline niet gehaald en realiseert zich dat het er nooit van zal komen. Het gevoel van ellende over hun werksituaties sijpelt langzaam door in hun huwelijksleven. Michael, conservatief, heeft een wereldbeeld waarin mensen een stevig karakter hebben, in harmonie leven met de natuur en hun leven inrichten zoals ze dat willen. Een zeilreis rond de wereld – of beter gezegd: een leven op en met de zee – zal voor hen allen een weldaad zijn. Zeker ook voor de kinderen. Het leven zoals het is, los van de te gebruikelijke burgerplichten en onderwijsinstellingen. Juliet laat zich overtuigen, en om dat te vieren krijgt de boot na een opknapbeurt haar naam. 

Amity Gaige koos voor deze roman een verrassende structuur. Op de eerste bladzijden worden we geconfronteerd met Juliet, die thuis in haar walk-in closet op de grond zit, lezend in het logboek dat Michael tijdens de reis heeft bijgehouden. Hij is er niet, en je voelt aan dat dat een reden heeft. Hij is er de hele roman door middels zijn logboek, maar zijn ontboezemingen hebben uitsluitend betrekking op de reis. Meer onthullen zou een spoiler zijn en je leesplezier bederven. Want dat is wel wat dit boek biedt: doorlezen, ongemerkt doordrinken én je nagels afbijten. Ouderwetse spanning. Aan te raden. 

Amity Gaige / Overstag / Vertaald uit het Engels [Sea Wife] door Ton Heuvelmans / 286 blz / Meulenhoff