Ook in het zojuist verschenen A Long Way From Home speelt het Australische landschap een grote rol. Het verhaal is opgebouwd rond een legendarische rally, de Redex Trial, waarin de deelnemers een parcours van zo’n tienduizend mijl dwars door het land moesten afleggen. De eerste editie van deze rally vond plaats in 1953, wat ook de periode is waarin de roman speelt.
Carey laat het verhaal vertellen door twee personen. De eerste is Irene Bobs, een ondernemende jonge vrouw die kan autorijden als de beste. Zij is getrouwd met Titch Bobs, een ambitieuze maar wat stille man wiens droom het is net als zijn vader een agentschap van Ford te exploiteren. Mede door de tegenwerking van zijn vader lukt hem het niet dat te bemachtigen, waarna hij gaat voor plan B en dealer wordt van General Motors Holden, een Australische merk dat in de jaren vijftig een marktpositie probeerde te veroveren. Die zaak zetten Irene en Titch op in Bacchus Marsh, een plaatsje even buiten Melbourne.
Hun buurman Willie Bachhuber is de tweede verteller. Bachhuber is als pleegkind opgegroeid in een predikantengezin, is onderwijzer, bezit een grote parate kennis en een dito bibliotheek en verzameling landkaarten. Hij is een gevoelsmens en daarbij impulsief. Wanneer hij een lastige leerling aan zijn voeten buiten een op de eerste verdieping gelegen klaslokaal laat bungelen wordt hij ontslagen. Kleurrijk is het juiste woord.
Het echtpaar Bobs bedenkt dat een hoge klassering in de Redex Trial de perfecte reclame zou zijn voor hun nieuwe zaak én voor het merk Holden. Ze schrijven zich daarom in. Irene, die een klik voelt met Bachhuber, vraagt hem mee als navigator. Een groot deel van het parcours gaat over onverharde wegen in de outback, wegen die vaak ook nog eens slecht zijn aangegeven. In dit opzicht was de rally enigszins vergelijkbaar met de Dakar-rally, ofschoon de deelnemers bij de Redex Trial niet beschikten over geprepareerde fabriekswagens en volgteams. Ze reden in gewone productiemodellen en reparaties voerden ze zelf uit. Ook ging het niet om de snelste tijd, maar om de betrouwbaarheid van de auto’s en om het afleggen van het dagelijkse parcours in de voorgeschreven tijd.
In Careys beschrijving is de rally een avontuur. Zwaar voor de deelnemers, slopend voor de wagens. Het landschap is majestueus, maar ook levensgevaarlijk voor de wat meer onervaren rijders. De vertelstemmen van Irene en Willie geven een mooie dubbele blik op het gebeuren, dat werkt uitstekend. En dan, wanneer je net onderuitzakt omdat je hebt besloten de rest van dit spannende verhaal dan maar in één keer uit te lezen, slaat Carey een zijweg in. Na het meenemen van een aboriginal die het team hielp bij een reparatie langs de weg ontstaat er een tweede spoor, een plotwending die een volstrekt nieuw perspectief toevoegt aan de roman en waarin Willie Bachhuber een sleutelrol krijgt.
Een paar uur later realiseer je je dat Carey het verhaal over de rally gebruikt als vehikel om óók een ander verhaal over zijn vaderland te vertellen. Het verhaal van de inheemse Australiërs, over de plaats in hun land en in de maatschappij die hen is ontnomen, en over hun lot. Hij doet dat bevlogen, zonder drammerig of belerend te worden. En je begrijpt dan ook dat de titel A Long Way From Home op beide verhalen slaat, voor de coureurs een letterlijke en tijdelijke situatie en voor de aboriginals een meer figuurlijke, langdurige en waarschijnlijk onomkeerbare. Knap gedaan. Een boek lezen kan een avontuur zijn. Maar ondanks mijn bewondering voor deze verrassende en gedurfde opzet voelde het toch een beetje alsof ik mij als lezer had laten binnenlokken met een Belgische Trappist en eenmaal binnen een beker karnemelk kreeg.
Peter Carey
A Long Way From Home
360 blz
Faber & Faber
[ Nederlandse editie: Ver van huis ]
