Walt Whitman

In Specimen Days laat Michel Cunningham de 19e-eeuwse Amerikaanse dichter Walt Whitman vaak aan het woord. In elk van de drie novellen waaruit het boek bestaat komen personages voor die letterlijk 'leven' met Leaves of Grass, het grote gedicht waaraan Whitman zijn hele leven werkte. In het eerste verhaal, In the Machine, is dat een 12-jarige jongen wiens broer omkomt bij een ongeluk in een fabriek en die diens baan overneemt. Het speelt in New York tijdens de industriële revolutie. Het tweede verhaal, The Children's Crusade, speelt eveneens in New York, maar nu enkele jaren na 9/11. De hoofdpersoon is een vrouwelijke politie-officier die te maken krijgt met zelfmoordaanslagen door kinderen. In de laatste novelle, Like Beauty, maakt Cunningham een stap van 150 jaar vooruit. De hoofdpersoon is een robot die op zoek gaat naar zijn maker. Bij deze tocht wordt hij vergezeld door een vluchtelinge van een andere bewoonde planeet.
De novellen zijn met elkaar verbonden doordat de belangrijkste personages in ieder verhaal terugkeren, met dezelfde naam of een variant daarop. Zo heten de vrouwelijke hoofdpersonen in de verhalen achtereenvolgens Catherine, Cat en Catareen. Ook de plaats van handeling, New York, wordt door Cunningham gebruikt om de verhalen aaneen te smeden. Maar de belangrijkste link is het werk van Whitman. Vanuit Whitmans grondgedachte, de bewondering voor en het bezingen van het Amerika om hem heen, én vanuit allerlei specifieke citaten uit diens werk onderbouwt en verklaart Cunningham het handelen van zijn personages. Cunningham toonde eerder in The Hours, waar hij het verhaal rond Virginia Woolf opbouwde, zijn affiniteit met literaire voorgangers. In The Hours was Woolf een van de drie verhaallijnen en daardoor nadrukkelijker aanwezig. Whitman speelt in Specimen Days een afstandelijker rol.
Cunningham kan schrijven. Zijn taalgebruik is zorgvuldig, soepel en op een natuurlijke wijze esthetisch. Ik heb het in een eerdere blog vergeleken met poëzie. Hierbij citeer ik een passage uit het tweede verhaal, waarin Cat bij avond in een taxi door New York rijdt: The late-night New York you saw from a moving car was relatively quiet and empty, more like anyplace else in nocturnal America. Only at these subdued moments could you truly comprehend that this glittering, blighted city was part of a slumbering continent; a vastness were headlights answered the constellations; a fertile black roll of fields and woods dotted by the arctic brightness of gas stations and all-night diners, town after shuttered town strung with streetlights, sparsely attended by the members of the night shifts, the wanderers who scavenged in the dark, the insomniacs with their reading lights, the mothers trying to console colicky babies, the waitresses and gas-pump guys, the bakers and the lunatics. And scattered all over, abundant as stars, disc jockeys sending music out to whoever might be listening.