dinsdag 11 juni 2024

101 literaire terugblikjes

Jaap Goedegebuure is zo´n neerlandicus die zich zijn gehele werkzame leven intensief en hartstochtelijk heeft beziggehouden met de literatuur. Nederlandse én buitenlandse. Als criticus in landelijke opiniebladen, als hoogleraar in achtereenvolgens Tilburg, Nijmegen en Leiden, als essayist en publicist. Zijn biografieën van Hendrik Marsman en Frans Kellendonk zijn standaardwerken. Hij is van 1947, is nu 76 jaar. Tijd om terug te kijken?

Enkele jaren geleden schreef hij voor de website van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde een reeks van 101 korte teksten over lezen. Voor het goede begrip: over de lezer Jaap Goegebuure: ‘Ik ben aan deze herinneringen begonnen als een voyage autour de ma chambre, om met Xavier de Maistre te spreken, een reis door het verleden voor zover dat is gestold in de boeken die in de loop der tijd op de planken van mijn bibliotheek zijn beland. Aan veel van die boeken zit een herinnering of een anekdote vast, en als ik die aardig of treffend vond, maakte ik er een stukje van.’ 

Van Frans Weisz’ verfilming van Bij nader inzien tot het afbladderende rubber van de wielen van de Renault Dauphine van Jaaps vader, van een liefdevolle lofzang op Martin Ros tot Jaaps wat complexe omgang met Geert van Oorschot, van Madame Bovary en Maria Magdalena, van de literaire souplesse van F. Springer tot Simon Vinkenoogs levenssouplesse, van Vestdijk, Chet Baker, Menno ter Braak, Ida Gerhardt, Robert Graves, Louis Couperus, Johan Polak, Oblomov, Adriaan Roland Holst en ga zo maar door: de schrijver of het boek vrijwel steeds benaderd middels een omtrekkende beweging, en de anekdote even vaak wel als niet gebaseerd op een persoonlijk contact. Heerlijk weglezende literaire herinneringen.

Jaap Goedegebuure / Door de jaren heen lezen. Over boeken en schrijvers / 168 blz / In de Knipscheer, 2022