woensdag 30 september 2020

Ontspoord

Proud Boys’ is de naam van de meest recente groepering in de Verenigde Staten die de problemen in het land wil oplossen door de inzet van geweld. De afgelopen weken kwamen de leden ervan af op de onlusten die ontstonden naar aanleiding van het doodschieten van Afro-Amerikanen door de politie. Gewapend met automatische geweren, omhangen met een indrukwekkende hoeveelheid reservemunitie en gekleed in shirts en vesten met daarop de uitdagende clubleuzen mengden ze zich onder de relschoppers. Ik moest daaraan denken tijdens het lezen en beluisteren van The Harder They Come, de roman uit 2015  waarin T.C. Boyle een vlijmscherpe analyse biedt van dit probleem dat inmiddels een niet meer weg te denken onderdeel vormt van de Amerikaanse cultuur. Dat Donald Trump deze week in het eerste verkiezingsdebat de Proud Boys ook nog eens prees en hen opriep alert te blijven bewijst hoe ingebakken die neiging tot geweld wel is.

Boyle brengt het probleem voor zijn roman terug tot drie personen. De oudste daarvan is Sten Stensen, een zeventigjarige ex-marinier en Vietnamveteraan uit het noorden van Californië. Op een cruise met zijn vrouw door het Caraïbisch gebied doodt hij tijdens een uitstapje aan wal een gewapende overvaller en wordt daarmee de held van het schip. Maar trots is hij er niet op, hij heeft niets met geweld. Na thuiskomst leren ze dat tijdens hun vakantie hun zoon Adam door het lint is gegaan. De jongen heeft een jarenlange geschiedenis van geweld achter zich maar lijkt nu een tandje te hebben bijgezet. Bewapend met een arsenaal aan geweren zwerft hij door de bossen, zich spiegelend aan de ontdekkingsreiziger en pelsjager John Colter (1774-1813) die maandenlang in de wildernis kon overleven en zich steeds weer vijandige Indianenstammen van het lijf wist te houden. Adams nieuwe vriendin, de veel oudere Sara, is een aanhanger van een extreemrechtse groepering die de wetmatigheid van de staat ontkent. Bij haar vindt hij een rechtvaardiging voor zijn handelwijze. 

De situatie explodeert wanneer Adam tijdens een van zijn trektochten twee mannen doodschiet, ze in zijn schizofrene toestand aanziend voor vijanden. Daarmee komt een klopjacht op gang, eerst aangevoerd door de lokale politie maar gaandeweg, wanneer Adam moeilijk blijkt te vangen, ook door getrainde militairen. Adam geniet: werd Colter immers ook niet meer dan eens belaagd door hordes Indianen die op zijn bloed uit waren? 

Ik noem dit boek zonder enige reserve Vintage Boyle. Verpakt in een razend spannend verhaal – water in de handen – heb je het probleem van de gewelddadigheid in de Verenigde Staten in al haar facetten voor je. 

T.C. Boyle / The Harder They Come / Luisterboek, voorgelezen door Graham Hamilton / 12 uur en 22 minuten / 385 blz / Harper Audio, via Storytel / Ecco, Harper Collins