vrijdag 9 april 2021

Dood van een kluizenaar

Daniel was misschien ietwat zonderling. Hij boerde op een bedrijf in het Belgische Henegouwen, vlak tegen de grens met Frankrijk. Hij was alleen, woonde als het ware samen met zijn vijf witblauwe dikbilkoeien die hij bij hun naam aansprak. Hij had nog wat land, maar het grootste deel had hij in de loop der jaren van de hand gedaan. Eens in de week reed hij voor zijn boodschappen met zijn tractor naar de plaatselijke supermarkt. Daar hadden ze hem gevraagd tegen sluitingstijd te komen, dan was het meestal wat rustiger. Daniel verspreidde namelijk een nogal penetrante lichaamsgeur. Zijn boodschappen betaalde hij altijd contant, hij trok dan een met bankbiljetten gevuld plastic zakje uit de binnenzak van zijn overjas. Hij was 84. In 2014 werd hij laat op een avond thuis overvallen, beroofd van zijn geld en mishandeld. De boerderij werd in brand gestoken, waarschijnlijk om de sporen te wissen. Daniel overleefde het niet.

Daniel had al in geen twintig jaar contact gehad met zijn familie. Die stond dan ook niet te springen om na zijn dood de zaken af te wikkelen. Dat vroegen ze aan Chris De Stoop, een neef van Daniel. Die ging aan de slag met de verzekering en verkocht met hulp van een makelaar wat er restte van de boerderij, inclusief de koeien. Ook vertegenwoordigde hij de familie tijdens de rechtszaak tegen de schuldigen, die al snel na de roof werden gearresteerd.

De daders bleken jongelui die afkomstig waren uit de banlieu van Roubaix. Jongens van allochtone afkomst, die via via hadden gehoord van het pak geld waarmee Daniel boodschappen deed. Ze waren laat in de avond zijn boerderij binnengedrongen, hadden hem zwaar mishandeld en waren er met de inhoud van een geldkist vandoor gegaan. Later waren ze nog teruggekomen om de boerderij in brand te steken, om hun sporen uit te wissen. Dat bleek een nutteloze exercitie, want met de buit kochten ze dure gadgets. Een tweedehands auto, een dure IPhone en andere zaken. Dat viel op, daardoor werden ze gepakt.

De Stoop is een boerenzoon. Zijn ouderlijke boerderij stond in de Zaligempolder, in Zeeuwsch-Vlaanderen. De naastgelegen polder, de Hedwigepolder, geniet landelijke bekandheid sinds de regering besloot deze in het kader van natuurcompensatie aan de Westerschelde terug te geven. In 2015 schreef De Stoop daarover het indrukwekkende Dit is mijn hof (zie dit blog, 21 februari 2016), een grondig gedocumenteerd verslag en analyse van de gevolgen van die operatie voor de boeren en bewoners van de streek. Ook ditmaal duikt hij in de zaak. De beschrijving die hij geeft van zijn oom, diens geschiedenis en diens manier van leven is indrukwekkend. Lijnrecht daarop staat de wereld van de aanslagplegers, de inhoudsloze consumptiemaatschappij met haar bling-bling. Daniel paste daar niet in, zijn aanvallers zagen hem dan ook als een hen wezensvreemd element waarmee ze geen mededogen voelden – als ze dat vermogen tot empathie überhaupt al bezaten.

De Stoop leest dit luisterboek zelf voor, wat het heel authentiek doet aanvoelen. Zijn verontwaardiging klinkt oprecht evenals later, wanneer de hoofdschuldigen worden veroordeeld en hij daarna contact met hen zoekt, het besef dat de jongens hier mogelijk niet heel veel van hebben geleerd. Berusting. Met de kanttekening dat de vastlegging van het gebeurde ervoor zorgt dat het misschien niet helemaal voor niets is geweest. 

Chris De Stoop / Luisterboek, voorgelezen door de auteur / 8 uur en 19 minuten / De Bezige Bij, Uitgeverij De Audioboek, via Storytel