Ten tijde van de pandemie bedachten ze bij Uitgeverij Van Oorschot iets slims. Ze vroegen auteurs om een tekst over een wandeling. Wandelen was in die tijd ‘hot’, het was immers maandenlang zo ongeveer het enige uitje dat was geoorloofd, en zo’n beetje iedereen ging er dagelijks wel even uit, op minimaal anderhalve meter van een ander. Dus inspiratie opdoen voor zo’n verhaaltje was ook voor de auteurs een eitje. Die verhalen werden onder de serietitel
Terloops uitgegeven als een boekje van zo’n zeventig à tachtig bladzijden, hardcover, met een beeldschone illustratie op het omslag én formaat pocket. Het mag duidelijk zijn, ik heb het over een hebbeding. Voor de prijs, € 13.50, hoefde je het niet te laten. De reeks ging vroeg in 2021 van start, en de boekjes werden al snel gevolgd door een luisterversie. Opnieuw heel slim van de uitgever. Met een duur van 60 à 80 minuten waren ze ideaal om tijdens een wandeling te beluisteren.
Ik las af en toe met genoegen zo´n papieren boekje, ook toen de reeks na afloop van corona werd voortgezet. En inderdaad, de uniforme uitvoering maakt dat de boekjes, netjes op een rij in de kast, er oogstrelend uitzien. Aan de luisterversie dacht ik niet meer. Tot ik begin dit jaar ontdekte dat die ook in het aanbod van mijn luisterboekabonnement was opgenomen. De hele reeks van inmiddels 26 titels! En hoewel ik tijdens het wandelen liever naar dikke romans of non-fictie luister, ben ik dat toch eens gaan afwisselen met de wandelboekjes. Bevalt prima.
Niet ieder wandelboekje is even geslaagd, maar de juweeltjes overheersen. Een van mijn favorieten is Gerbrand Bakker, die een uitgezette wandeling in de buurt van zijn huis in de Eifel ‘repareert’. En ook het verhaal van Joyce Roodnat, die wandelt door het Amsterdam van haar moeder, de Watergraafsmeer, is prachtig. Lichtelijk bizar is wat Saskia De Coster bedacht: een dagje wandelen in de Ardennen in het gezelschap van een man die een levenslange gevangenisstraf uitzit vanwege een meervoudige moord. Jaren geleden ontsnapte de man tijdens zo’n wandeling - zijn jaarlijkse uitje - maar meldde zich tegen de avond alweer op het lokale politiebureau. De Coster loopt met hem de route van juist die dag, op zoek naar wat er toen in hem omging. Andere heel geslaagde vertellingen zijn die van Thomas Heerma van Voss, Gijs Wilbrink, Annejet van der Zijl en Marjoleine de Vos
Een van de vroegst verscheen deeltjes in de reeks is
De Om, geschreven door
Willem Jan Otten. Hij maakt het grootste deel van zijn leven al een dagelijkse wandeling en is daarmee doorgegaan toen hij en zijn echtgenote, de schrijfster Vonne van der Meer, jaren geleden in Slotermeer kwamen wonen. Ze hebben een appartement op de twaalfde verdieping van een van de grote woonblokken pal aan de Sloterplas, met een riant uitzicht over het water en het omringende park. Vanuit zijn werkkamer kan Otten de hele route van zijn dagelijkse ommetje overzien, langs de oever van de plas. Die plas is 2 kilometer lang, zijn wandeling duurt een kleine anderhalf uur.
Otten moet voor deze reeks de ideale schrijver zijn, vermoedelijk precies degene die de bedenkers van Terloops voor ogen hadden. Hij beschrijft niet alleen wat hij ziet, zodat je als het ware met hem meeloopt, maar ook wat de ommegang met hem doet, de associaties die hij onderweg heeft, de mensen die hij tegenkomt, wat hij van die mensen vindt Zijn wandeling voor dit boekje valt op 2 november 2020 - of althans, daar situeert hij die. Hij loopt die dag alleen, Vonne loopt niet met hem mee. Wanneer ze eens tegelijk gaan wandelen - niet heel vaak - gaan ze meestal niet samen maar wandelt de een linksom, de ander rechtsom. Halverwege komen ze elkaar dan tegen en zeggen ze iets grappigs of meligs, bijvoorbeeld ‘Mevrouw Van der Meer, I presume?'
We komen van alles te weten. Bijvoorbeeld over de plas en de woonwijk, uitgegraven en aangelegd tussen 1948 en 1956 naar een ontwerp van de stedebouwkundige Cornelis van Eesteren. Plas en het uitgestrekte park zijn bedacht als een groene long te midden van de Westelijke Tuinsteden. Maar ook dat Otten, op latere leeftijd katholiek geworden, al enige tijd met een groepje vrienden de werken van de Heilige Theresia van Avila leest en dat ze besloten om juist vandaag te zwijgen. Waaraan Otten slechts gedeeltelijk deelneemt, omdat hij in de ochtend met zijn stokdove moeder naar het ziekenhuis moest. En zwijgen is lastig wanneer je moeder je alleen verstaat wanneer je de woorden op vol vermogen in haar oor tettert. Maar nu, tijdens de wandeling, zwijgt hij. Zoals altijd.
Willem Jan Otten / De Om. Een wandeling. Van Oorschot ‘Terloops’ / Luisterboek, voorgelezen door Bart Oomen / 1 uur en 23 minuten / Van Oorschot, 2021, via Storytel
