The Accidental Spy

The accidental spy zou ook een mooie titel zijn geweest voor deze thriller van William Boyd. Want dat is het métier waarin de hoofdpersoon, Gabriel Dax, een jonge Britse schrijver van reisboeken, onbedoeld in terechtkomt. Voor zijn werk reist hij regelmatig naar het buitenland, en soms krijgt hij dan op verzoek van zijn broer Sefton, die een hoge functie vervult op een ministerie, een pakketje mee dat hij ter plekke moet overhandigen aan een van diens contacten. Een vriendendienst, volkomen onschuldig. Tenminste, dat neemt Gabriel aan. Tot hij wordt benaderd door Faith Green, werkzaam bij de Britse contraspionage, die hem vraagt af en toe hetzelfde voor haar te doen, maar dan tegen betaling. Hij heeft daar aanvankelijk niet veel zin in, maar laat zich toch overreden. Deels omdat Green hem voor de klus een riant bedrag aanbiedt, deels omdat Gabriel aanneemt dat op de een of andere manier zijn broer ermee te maken heeft. En ook een beetje omdat Faith hem fascineert als vrouw Wat hij zich echter te laat realiseert is dat het aannemen van de eerste klus tegelijk het point of no return is: hij zal niet meer van haar afkomen.

De roman speelt in de vroege jaren zestig, tijdens het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Locaties zijn Leopoldville in Congo, Londen, Madrid, Cadiz en Warschau. Van eenvoudige koeriersklusjes is al gauw geen sprake meer, Gabriel vermoedt dat hij steeds vaker een wezenlijk rol vervult in complexe spionagecomplotten, zonder dat hij als laaggeplaatste pion het hoe en waarom precies kan doorgronden. Desondanks groeit hij in zijn rol, neemt bij onverwachte ontwikkelingen meer dan eens de juiste beslissing en redt zo voor zijn opdrachtgever het project. 

Verder ingaan op de plot zou de pret bederven. Maar naast het ingenieuze verhaal is er op meerdere fronten plezier te beleven. Boyd is immers een meester in de sfeertekening – hier spannende situaties in een wereld zonder mobieltjes – en het weergeven van het gesproken woord. Ook maakt hij veel werk van het neerzetten van het karakter Gabriel. Zoveel dat je gaat vermoeden dat je hier de oerversie leest van wat wel eens zou kunnen uitgroeien tot een reeks. Iets dat vergelijkbaar is met de serie detectives waaraan John Banville enkele jaren geleden is begonnen? 

William Boyd / Gabriel’s Moon / 263 blz / Penguin Viking, 2024