De Ierse auteur John Banville (1945), die een indrukwekkende lijst van literaire romans op zijn naam heeft staan, heeft zich op zijn oude dag toegelegd op het schrijven van zulke detectives. Onder het pseudoniem Benjamin Black deed hij dat af en toe al sinds 2007, maar nu is het open en bloot. En met een grote regelmaat, want het schrijven van een detective kost hem maar een jaar, tegen drie à vier jaar voor een literaire roman. Dit voorjaar verscheen alweer de derde in de reeks, The Lock-Up.
In een huurgarage in Dublin, een lock-up, wordt het stoffelijk overschot van een jonge vrouw gevonden. Ofschoon het op het eerste gezicht een zelfdoding lijkt, moet de patholoog na zijn onderzoek concluderen dat de vrouw is vermoord. Daarmee wordt een onderzoek geopend dat op verassende wijze zal verlopen. Net als in de eerdere twee delen in de serie, Snow en April in Spain, wordt het verhaal gedragen door inspecteur Strafford, een dertiger, en pathaloog-anatoom Quirke, een halve generatie ouder. Hun relatie is niet vrij van wrijving, het schuurt nu en dan. Strafford is een protestant, wat in het Dublin van de jaren vijftig nog wel een ding is. Quirke is een alcoholist die zijn verslaving met enige moeite in toom kan houden. Maar sinds het overlijden van zijn echtgenote, aan het slot van het vorige deel, gaat hij weer los. Hun beider chef, hoofdinspecteur Hackett, zit vlak voor zijn pensionering en voelt zich het gerieflijkst aan zijn bureau.
Banville neemt alle tijd om het verhaal en de personages zorgvuldig op te bouwen, je kan het ‘onthaastend lezen’ noemen. Zo dwalen Straffords gedachten tijdens een lang verhoor voortdurend naar persoonlijke zaken, en begint Quirke enkele dagen nadat hij haar heeft leren kennen een relatie met de zus van het slachtoffer. Een directe benadering van de moordzaak kan je dat gedrag niet noemen, zelfs het begrip omtrekkende beweging lijkt nog te sterk. Ook de ontluikende liefde tussen Strafford en Phoebe, de dochter van Quirke, heeft een vertragende werking op de voortgang van het onderzoek. De plotse bemoeienis van de katholieke kerk met de zaak, wanneer het er op lijkt dat een grote donor betrokken zou kunnen zijn met de moord, maakt de trage voortgang nóg wat stroperiger. Ierland werd in de jaren vijftig achter de schermen nog ‘geregeerd’ door de bisschoppen, Banville’s subtiele beschrijving van dit moment in het verhaal is onvergetelijk.
Ik kan er eigenlijk kort over zijn: de door Banville gecreëerde sfeer is zo prettig dat je eigenlijk helemaal niet op de ontknoping zit te wachten.
John Banville / The Lock-Up / 352 blz / Faber & Faber, 2024
Nederlandse editie: De garage
