dinsdag 28 mei 2019

De president en de thrillerschrijver

Ik kijk graag naar speelfilms waarin de president van de Verenigde Staten een rol speelt. Vooral actiefilms. Geef me een DVD met Air Force One of White House Down en je hebt geen kind meer aan me. Waar die voorliefde vandaan komt weet ik niet. Het zijn knap gemaakte films, en bovendien spannend, maar ze zitten ook vol met inhoudelijke onmogelijkheden. In Air Force One vliegen de kogels je om de oren, maar het toestel loopt er geen schrammetje van op, terwijl je toch zou verwachten dat de kogelgaten minstens een lichte decompressie zouden veroorzaken. En de reeks toevalligheden waarvan White House Down aan elkaar hangt is een regelrechte belediging van je gezonde verstand. Maar het deert mij niet, ik smul ervan. Steeds opnieuw.

Ook de eerste honderd bladzijden van The President is Missing, de thriller die James Patterson en Bill Clinton samen schreven, beloofden eenzelfde soort sensatie. De president, Jonathan Lincoln Duncan, ligt onder vuur van de Republikeinen. Dit naar aanleiding van een actie van Amerikaanse Special Forces in Algerije, waarbij de arrestatie en wellicht uitschakeling door Algerijnse  troepen van een internationaal gezochte terrorist werd verhinderd, terwijl een Amerikaanse marinier tijdens die operatie sneuvelde. Wat niemand buiten een kleine kring rondom de president mag weten is dat die terrorist, Suliman Cindoruk, en de president kort voor die mislukte operatie telefonisch contact hadden met elkaar. Een gesprek dat ging over iets heel anders, namelijk een digitale aanval die ten doel heeft de hele infrastructuur van de VS lam te leggen. Door middel van enkele maanden van totale chaos de macht en invloed van de VS terugbrengen tot die van een middelgroot Europees land, dat is waarmee Cindoruk dreigt. En daarom wil de president hem beslist levend in handen krijgen, omdat alleen hij de al in gang gezette digitale aanval kan stoppen. Vandaar die tegenactie in Algerije.

Spannend wordt het wanneer Duncan wordt benaderd door een jonge man en vrouw die zeggen ex-handlangers van Cindoruk te zijn. Lopen zij over, of spelen ze een dubbel spel? Duncan gaat in op hun eis dat ze uitsluitend met hem alléén willen spreken en hij verlaat, onherkenbaar geschminkt, het Witte Huis voor die ontmoeting. Hij loopt over straat als een anonieme Amerikaan onder de Amerikanen, zonder iemand van de Secret Service in zicht. Betreedt voor de ontmoeting een vol honkbakstadion, eveneens zonder herkend te worden. In de realiteit van alledag is dat natuurlijk een volstrekt ondenkbare situatie, Patterson en Clinton halen dan ook op vakkundige wijze alles uit die scènes wat erin zit. Dit wordt bijzonder, denk je. Niet eerder gedaan. Helaas loopt het contact met de overlopers al snel uit op een schietpartij, waarbij de Secret Service in het geheim toch in de buurt blijkt te zijn. Een schietpartij die de aftrap is van een lange reeks van gewelddadige actiescènes. Het bijzondere moet wijken voor het beproefde, zo ervoer ik dat.

Wat doe je, als president van de VS, wanneer alleen jij en acht naaste medewerkers op de hoogte zijn van top secret informatie, informatie waarover de terroristen ineens ook blijken te beschikken? Dan is er een lek. In het Witte Huis. Duncans tijdelijke verdwijning blijkt, naast noodzakelijk om geheel uit zicht met de terroristen in contact te komen, ook de vooropgezette bedoeling te hebben die verrader te ontmaskeren. Een geraffineerd uitgewerkte verhaallijn.

Wat schreef Clinton, en wat is het aandeel van Patterson? De spanningsopbouw, met op iedere tien bladzijden een cliffhanger en de gemakkelijk weglezende stijl zijn ongetwijfeld van de hand van de ervaren rot Patterson. De ins and outs van het leven van een president, zijn beveiliging en het op hoog niveau gevoerde internationale crisisoverleg zullen Clintons toevoeging zijn. Een mooie combinatie dus. Maar, zoals hierboven al gezegd, het had wellicht een nog bijzonderder resultaat kunnen opleveren wanneer Patterson iets meer uit zijn comfort zone was getreden en Clinton hier en daar iets minder de morele braverik had gespeeld. Dan was het ook in literair opzicht een dreamteam geweest, nu is het dat vooral voor de publiciteitsafdeling van Penguin Random House.

Het wachten is op de verfilming. Ik heb zo’n gevoel dat ik die zal kunnen gaan toevoegen aan mijn selecte rijtje van films die ik ieder jaar wel weer een keer bekijk.

Bill Clinton & James Patterson
The President is Missing
514 blz
Arrow Books

[ Nederlandse editie: President vermist ]