´Minder is meer´ of, zoals het misschien wel vaker op z´n Engels wordt uitgesproken ´Less is More´, is aan
Tom Lanoye niet besteedt. Hij geeft toe dat er geniale schrijvers zijn die met een minimum aan woorden grote romans hebben geschreven, maar dat is niet zijn stijl. Dat stelt hij tenminste in zijn roman
Sprakeloos (2009), heel toepasselijk midden in een woordenvloed die is opgeroepen door herinneringen aan zijn moeder.
Sprakeloos is een
memoir over die moeder. Het is na de verhalenbundel
Slagerszoon met een brilletje (1985) en de roman
Kartonnen dozen (1991) het derde en uitvoerigste boek dat hij wijdt het gezin waarin hij opgroeide. Dat uitbundige taalgebruik misstaat niet in deze roman, integendeel, hij versterkt het verhaal juist. Want
Sprakeloos is niet alleen een teder, soms melancholiek terugkijken op Josée Lanoye en haar man Roger. Het is bij vlagen (tragi)komisch, en af en toe zelfs vlijmscherp in de veroordeling van haar gedrag door haar zoon. Die zich in deze roman – is het een roman?, vraagt hij zich af – bovendien nog eens binnen een strakke hoofdstructuur alle vrijheid geeft om in de tijd rond te springen. Het resultaat: een verrassend boek, een fotoalbum in woorden, een eerbetoon aan een vrouw die door een beroerte haar spraak verloor en langzaam aftakelde, maar bovenal een indrukwekkende literaire en liefdevolle prestatie. Dat Lanoye het zelf voorleest, en ook nog eens uiterst professioneel, maakt dat je alle nuances en grijstonen die hij in de tekst legde ten volle meekrijgt.
Tom Lanoye / Luisterboek, voorgelezen door de auteur / 11 uur en 47 minuten / Prometheus, via Storytel
