zondag 24 mei 2020

Op drift

Met Jagersmaan keert Jan Vantoortelboom terug op het vertrouwd terrein, te weten de Eerste Wereldoorlog en het West-Vlaamse platteland. Dat was ook de setting van zijn meest succesvolle roman tot nu toe, het in 2014 verschenen Meester Mitraillette. De hoofdpersoon in Jagersmaan, Victor Vanheule, is na de oorlog teruggekeerd in zijn geboortedorp Elverdinge. Hij is niet meer de onbevangen jonge man die hij vóór de oorlog was, de verschrikkingen hebben hem getekend. Zo verwekt hij bij de mooiste getrouwde vrouw in het dorp een kind, iets waar hij zelf niet mee zit. De vrouw ook niet trouwens. Ook voelt hij in toenemende mate dat het dorp niet meer zijn plek is, dat hij een andere horizon moet opzoeken. Zijn moeder is het daarmee eens en stuurt hem naar Amerika, in die dagen dé plek om een nieuwe toekomst op te bouwen.

Als het schip naar de New York langs de zuidkust van Ierland vaart, dwingen twee mannen hem overboord te springen en naar een verderop liggende vissersboot te zwemmen. Het zijn ronselaars die mannen werven voor deelname in de Ierse Burgeroorlog, die in 1922-1924 werd uitgevochten. Victor weet van de vissersboot te ontsnappen en leidt vanaf dat moment een zwervend bestaan, dan weer eens zijn geld verdienend als arbeider op een boerderij, of zwoegend als rattenvanger in een slachthuis. Een tienjarig meisje, Kitty, wiens vader wordt doodgeschoten door rebellen, neemt hij op sleeptouw. Hun geloof dat ze het samen zullen redden is mooi verwoord. Het verhaal van Victor wordt afgewisseld met dat van zijn moeder, die zich thuis in Elverdinge zorgen maakt over de maar uitblijvende brief uit Amerika.

Jagersmaan bevat weliswaar spannende scènes en beelden die je bijblijven – Vantoortelboom is een begaafd stilist - maar het verhaal hangt ook wat losjes aan elkaar en er zitten naar mijn smaak nét iets te veel toevalligheden in. Je ziet de schrijver achter zijn bureau knutselen, om het zo maar te zeggen.

Jan Vantoortelboom
Jagersmaan
Luisterboek, voorgelezen door Jeroen van Kan
5 uur en 42 minuten
Atlas Contact / Storytel